ระบบของโทรทัศน์แบบพกพา (Mobile TV)

Mobile  TV

                ถ้าหากว่าคุณเป็นคนหนึ่งที่เป็นผู้ที่มีความสนใจหรือว่ามีความคิดที่จะส่งข้อมูลเนื้อหาไปยังผู้ใช้อุปกรณ์ประเภทพกพาเช่นโทรศัพท์มือถือ  หรือเครื่องเล่นสื่อชนิดที่นำพาติดตัวไปใช้ที่ไหนก็ได้    และยังสามารถเข้าไปคลิกดูเนื้อหาอื่นได้ด้วยโปรแกรมประเภท Flash  Player จากหลายพันเว็บไซด์ หรือแม้กระทั่งการชมการถ่ายทอดสดกีฬานัดสำคัญๆ หรือไม่ว่าคุณจะเป็นผู้ผลิตเนื้อหา หรือเป็นเจ้าหน้าที่ทางเทคนิค   หรือแม้ว่าจะเป็นเจ้าของสถานีโทรทัศน์ก็ตาม  ทุกคนย่อมมีส่วนเกี่ยวข้องกับกระบวนการส่งภาพและเสียง ไปยังผู้ชมนับล้านคนที่ใช้งานบนเครือข่ายไร้สายของอุปกรณ์ประเภทพกพาแบบโทรศัพท์มือถือหรืออุปกรณ์ใดก็ตามที่นำพาติดตัวไปได้

                กรุณาติดตามอ่านข้อมูลต่อไปนี้และร่วมเดินทางไปด้วยกัน       เพื่อค้นหาความจริงในเรื่องของMobile TV   ซึ่งเริ่มจะมีบทบาทและมีผลกระทบต่อสังคมในวงกว้างอย่างเป็นที่สุด   ด้วยวิธีการนำส่งเนื้อหาคุณภาพสูงที่สามารถโต้ตอบกับผู้ใช้ได้   ปัจจุบันมีผู้ใช้งานแล้วหลายล้านคนทั่วโลก  ทั้งแบบที่ใช้งานผ่านเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ (3G)  หรือเครือข่ายอื่นใดๆ    ในขณะที่บางส่วนรับชมผ่านช่องทางการแพร่ภาพด้วยเครือข่ายภาคพื้นดิน (Terrestrial   หรือแม้กระทั่งผ่านเครือข่ายดาวเทียม

จุดเริ่มต้น

                ประวัติศาสตร์ของมันเริ่มจากการได้รับรางวัล Emmy  awards  ประเภทคิดค้นสร้างสรรค์ในปี 2006  สำหรับการผลิตเนื้อหาในรูปแบบที่เหมาะสมกับอุปกรณ์ประเภทเครื่องคอมพิวเตอร์ PC  และอุปกรณ์พกพาเช่นโทรศัพท์มือถือ , PDA,  iPods,  iPhones  และยังได้รับการคาดการณ์ล่วงหน้าไว้ว่า Mobile TV  จะเป็นอุปกรณ์ประเภทไร้สายที่จะมีผลกระทบต่ออุตสาหกรรมและการตลาดของโทรศัพท์มือถือมากที่สุด

                จนกระทั่งปี 2010 เมื่อมีการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ยุคของ 3G  อย่างเต็มรูปแบบและมีผู้ใช้มากกว่า500 ล้านคนโดยมีการเติบโตมากกว่าปีละ 200 ล้านคน  จากจำนวนของผู้ใช้มากขึ้นเป็นสองเท่าภายในสองปีด้วยประเทศในภูมิภาคยุโรปและเอเชีย  รวมไปถึงในประเทศจีนและประเทศอินเดีย    ย่อมทำให้ผู้ใช้ในเครือข่ายแบบ  3G  เพิ่มเป็นพันล้านคน   นอกจากนี้ยังมีผู้ที่รับชมการแพร่สัญญาณโทรทัศน์ผ่านคลื่นภาคพื้นดินอีกนับล้าน  ผู้รับชมและฟังเหล่านี้พร้อมที่จะดูทีวี    สื่อผสม   การโฆษณา  ที่มีเนื้อหาโต้ตอบได้กับผู้ชมได้ โดยที่เป็นผลให้ประชาชนอีกมากมายย่อมต้องซื้อโทรศัพท์แบบ smart phone อีกนับพันล้านเครื่องภายในอนาคตอันใกล้อย่างแน่นอน  รวมไปถึงอุปกรณ์อื่นๆเช่น  อุปกรณ์ใช้นำทาง   เครื่องเล่นสื่อแบบพกพารวมไปถึงเครื่องรับประเภทติดรถยนต์  หรือแม้กระทั่งเครื่องรับชมโทรทัศน์เพียงอย่างเดียวก็ตาม  ทั้งนี้ย่อมมีผลทำให้กระบวนการผลิตเนื้อหาที่เหมาะสมและต้องเป็นเนื้อหาที่ถูกออกแบบเป็นการเฉพาะเพื่อนำไปใช้กับจอภาพขนาดเล็กๆเหล่านี้มากเกินจินตนาการ

ความเป็นไปได้

                ด้วยเทคโนโลยีในปัจจุบันการนำ Mobile TV มาใช้งาน ย่อมเป็นไปได้และพิสูจน์แล้วด้วยการใช้งานในหลายประเทศที่มีความพร้อม   ลองคิดดูง่ายๆว่าถ้าเครื่องโทรศัพท์มือถือที่พกติดตัวอยู่สามารถรับชมหรือติดตามเหตุการณ์ข่าวสารสำคัญๆที่เกิดขึ้นบนโลก  หรืออาจเป็นการใช้เพื่อความบันเทิง  การรับชมกีฬา  หรืออื่นใดก็ตาม โดยที่ผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือทำการเพิ่มเติมอุปกรณ์บางชิ้นลงไปในเครือข่ายแบบ 3G   หรือบางประเทศก้าวหน้าไปถึงแบบ 4G แล้วด้วยซ้ำ   ปัจจุบันมีผู้ใช้งานโทรศัพท์มือถือทั่วโลกไม่น้อยกว่าสี่พันล้านคน  มากกว่าห้าร้อยล้านคนเป็นเครื่องโทรศัพท์ชนิด smartphones  ที่มีความสามารถรองรับการใช้งานแบบสื่อผสมได้  และแน่นอนว่าจำนวนผู้ใช้อุปกรณ์ประเภทนี้ย่อมเพิ่มขึ้นตลอดเวลาด้วยอัตราแบบก้าวหน้า  ย่อมมีผลกระทบโดยตรงให้มันมีราคาถูกลงตามปัจจัยการตลาด

Mobile  TV  แตกต่างจากทีวีตามปกติหรือทีวีผ่านดาวเทียมอย่างไร

                ด้วยสถานะภาพของเครื่องโทรศัพท์มือถือ  ย่อมเป็นเงื่อนไขที่แตกต่างจากเครื่องรับโทรทัศน์แบบปกติธรรมดา   เนื่องจากเครื่องโทรศัพท์มือถือมีขนาดหน้าจอภาพขนาดเล็ก  เมื่อเปรียบเทียบกับขนาดของจอภาพของเครื่องรับโทรทัศน์ตามมาตรฐานทั่วไป  พวกมันมีข้อจำกัดเรื่องพลังงานสำรอง   และแน่นอนว่าการใช้งานเพื่อสนทนาสื่อสารย่อมมีความสำคัญมากกว่า  แต่ละชิ้นส่วนของมันถูกออกแบบให้มีคุณสมบัติเพื่อประหยัดพลังงานเท่าที่เป็นไปได้   หน่วยประมวลผลของมันมีศักยภาพต่ำกว่าเครื่องคอมพิวเตอร์เป็นอย่างมาก   และไม่สามารถทำงานที่เกี่ยวข้องกับการเข้ารหัสหรือถอดรหัสที่มีระดับซับซ้อนมากๆได้       รวมไปถึงการทำหน้าที่การแปลงรูปแบบไฟล์หรืออัตราการสร้างภาพ   ถึงแม้ว่าเครื่องโทรศัพท์มือถือได้รับการเชื่อมโยงผ่านเครือข่ายแบบ 3G  ที่สามารถรองรับการถ่ายทอดสัญญาณสื่อผสมได้ก็ตาม   แต่มันไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อให้รองรับการถ่ายทอดสัญญาณโทรทัศน์ตามแบบมาตรฐานที่ระดับ 4-5  Mpbs แบบเครื่องรับโทรทัศน์ตามปกติ   ถึงแม้ว่าในปัจจุบันในท้องตลาดเมืองไทยมีเครื่องโทรศัพท์หลายยี่ห้อที่สามารถรับชมโทรทัศน์ที่ออกอากาศตามปกติได้ (สัญญาณแบบอนาลอกจะเลิกใช้ก่อนปี2015)

                แต่ทว่าการใช้งานแบบนั้นไม่ได้เป็นไปตามอุดมคติของ Mobile  TV อย่างแท้จริงและเป็นระบบที่จำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมโดยถูกออกแบบมาเป็นการเฉพาะ   เพื่อให้สอดคล้องและเป็นไปตามข้อจำกัดของย่านความถี่ และเป็นไปตามเงื่อนไขของแบตเตอรี่จ่ายพลังงานที่มีอย่างจำกัด  และขนาดของจอภาพที่มีขนาดเล็ก   รวมไปถึงการได้ทำการเพิ่มเติมคุณสมบัติอื่นๆเพิ่มลงไปเช่นความสามารถในการโต้ตอบผ่านเครือข่าย   การใช้จุดเด่นที่มีหน้าจอขนาดเล็กด้วยการลดขนาดของข้อมูลที่จำเป็นต้องใช้สร้างภาพเหลือเพียงแค่หนึ่งในสิบหกของขนาดภาพปกติ     ทุกวันนี้ระบบทีวีที่เป็นแบบดิจิตอลใช้วิธีการบีบอัดข้อมูลแบบ MPEG-2 กันเป็นส่วนใหญ่ทั้งนี้เพราะว่าเป็นวิธีการบีบอัดภาพที่ดีที่สุดของปี 1990   และถูกนำมาใช้งานกันอย่างกว้างขวาง สำหรับการออกอากาศรายการโทรทัศน์ผ่านสายเคเบิลและผ่านเครื่องรับจากดาวเทียม   แต่ในกรณีของ Mobile TV จะใช้กรรมวิธีการเข้ารหัสสัญญาณภาพและเสียงที่มีประสิทธิภาพมากกว่า  เช่นวิธีการของ MPEG-4 , การเข้ารหัสแบบ Flash  Lite  หรือการเข้ารหัสแบบ H.264

              การบีบอัดสัญญาณและเข้ารหัสเพื่อให้ข้อมูลของภาพและเสียงมีขนาดเล็กลงเป็นเรื่องที่จำเป็นของระบบที่เกี่ยวข้องกับโทรศัพท์มือถือ  เนื่องจากเราจำเป็นต้องใช้ย่านความถี่ที่มีอยู่อย่างจำกัดให้มีประสิทธิภาพสูงสุด  เพื่อที่จะสามารถให้บริการกับผู้ใช้นับพันรายในแต่ละพื้นที่ของเซลไซด์  รูปแบบของไฟล์ย่อมตั้งอยู่บนพื้นฐานของมาตรฐานอุตสาหกรรมที่รองรับเช่น ไฟล์ประเภท 3GPP ที่ใช้กันตามปกติก็เพื่อให้เหมาะสมกับเงื่อนไขการรับส่งของเครือข่ายที่อาจมีการลดระดับอัตราการสร้างภาพหรือลดจำนวนของข้อมูล(bytes)ต่อหนึ่งภาพ

                อย่างไรก็ดี  ด้วยวิธีการลดข้อมูลที่ส่งของภาพและเสียงไม่ได้เป็นคุณสมบัติเพียงข้อเดียวของการให้บริการระบบ Mobile TV  ด้วยเทคโนโลยีการออกอากาศที่ได้รับการดัดแปลงออกแบบเป็นพิเศษทำให้เครื่องรับสามารถประหยัดพลังงานลงได้อีก  โดยการใช้เทคนิคที่เรียกว่า time  slicing  ซึ่งยอมให้เครื่องรับทำการปิดวงจรภาครับลงเป็นช่วงๆโดยที่ไม่มีผลรบกวนต่อการสร้างภาพ  ยังมีการรับส่งสัญญาณที่สามารถรองรับสภาวะแวดล้อมของการใช้งานแบบการเคลื่อนที่  ด้วยการเตรียมระบบแก้ไขข้อผิดพลาดล่วงหน้าได้ (forward  error collection) ในสภาวะแวดล้อมดังกล่าวเช่นการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูงอาจเป็นบนรถยนต์หรือรถไฟ เป็นต้น  ในขณะที่ระบบการออกอากาศระบบโทรทัศน์ตามปกติไม่สามารถใช้งานได้อย่างสมบูรณ์ในสภาพแวดล้อมแบบนั้นได้

คุณสมบัติด้านอื่น

                 Mobile  TV  ถูกออกแบบให้ใช้รับชมรายการโทรทัศน์โดยการใช้เครื่องโทรศัพท์มือถือซึ่งมีหน่วยประมวลผลขั้นพื้นฐาน โดยมีระบบปฏิบัติการของตัวเองเช่น Window  Mobile และมีโปรแกรมการใช้งานขั้นต้นที่รองรับการท่องเน็ทหรือดูจดหมายอิเลคทรอนิคส์ได้  รวมไปถึงโปรแกรมที่รองรับภาพเคลื่อนไหวและภาพกราฟิก ประเภท Jawa , Adobe Flash , Real Player  ดังนั้นผู้ผลิตเนื้อหาสำหรับ Mobile  TV จำเป็นต้องเรียนรู้ถึงความสามารถและข้อจำกัดของโปรแกรมเหล่านี้  เพื่อที่จะออกแบบเนื้อหาให้เหมาะสมและใช้ศักยภาพของอุปกรณ์อย่างเต็มประสิทธิภาพ  เนื้อหาที่เหมาะสมควรจัดเตรียมโดยใช้ข้อดีของการผสมผสานภาพเคลื่อนไหว กราฟิกและเป็นภาพวีดิโอเป็นสลับกันเป็นช่วงๆ  เพื่อให้เป็นไปตามคุณลักษณะตามจริงของเครื่องโทรศัพท์มือถือ โดยข้อมูลที่ใช้เพื่อการส่งไฟล์ประเภทภาพเคลื่อนไหวแบ่งออกเป็นช่วงๆสลับกับภาพวีดิโอ  นี่หมายความว่าเครื่องโทรศัพท์มือถือที่มีศักยภาพอันจำกัด แต่สามารถแสดงเนื้อหาให้ปรากฏและยังสามารถนำเสนอข่าวหรือการพยากรณ์อากาศไปยังผู้ชมได้  และยังสามารถสร้างสรรค์ให้ใช้งานแบบสื่อสองทางเพื่อส่งผลการแสดงความคิดเห็น (vote)   การส่งคำสั่งซื้อสินค้า (online shopping) การส่งข้อความ (chat , mail)  พร้อมๆไปกับการชมรายการดนตรีหรือการถ่ายทอดสดกีฬาไปด้วย

            ระบบของ Mobile TV ที่มีรูปแบบการเชื่อมต่อกับผู้ใช้งาน (user interface) ยังช่วยให้การอ่านข้อความตัวอักษรทำได้ง่ายขึ้น (ขยายขนาดตัวอักษรข้อความได้)  รวมไปถึงการใช้รูปแบบภาพปุ่มไอคอนที่โต้ตอบได้ (interactive icons)   แต่ควรหลีกเลี่ยงการนำโปรแกรมที่ใช้เพื่อสร้างภาพเคลื่อนไหวที่ใช้กันตามปกติบนเครื่องคอมพิวเตอร์ทั่วไปเพราะว่าไม่เหมาะสมที่จะนำมาใช้กับสภาพแวดล้อมของระบบโทรศัพท์มือถือ  และหากมีความจำเป็นต้องนำมาใช้ควรทำการปรับแต่งรูปแบบและจัดเตรียมการให้เหมาะสมกับเครื่องโทรศัพท์มือถือเป็นการเฉพาะ 

มาตรฐานสำหรับ  Mobile  TV

                การรับชมทีวีจากเครื่องโทรศัพท์มือถือเป็นเรื่องที่ดูเหมือนทำได้ง่ายดาย  ถ้าหากว่าเป็นภายหลังจากที่ทุกอย่างดำเนินการเสร็จสมบูรณ์เรียบร้อยแล้ว  แต่ทว่าสิ่งที่ดูเหมือนเรียบง่ายนั้นอยู่ภายใต้การพัฒนาทางเทคโนโลยีและวิธีการที่เกี่ยวข้องกับมาตรฐานอย่างต่อเนื่องยาวนาน  ในการดำเนินการเพื่อทีจะนำรายการโทรทัศน์ให้ปรากฏบนจอภาพขนาด 2-3 นิ้วให้มีความเป็นไปได้ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย  เอาแค่เฉพาะวิธีการที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของการบีบอัดสัญญาณเสียงก็มีรูปแบบที่แตกต่างกันมากกว่า 30  ประเภท เช่น .mpg  ,  Real  ,  Quick Time  ,  Window  Media  เป็นต้น ในส่วนสำหรับเรื่องการบีบอัดสัญญาณของภาพก็เป็นเช่นเดียวกันมีไม่ต่ำกว่า  25  ประเภท นอกจากนี้สัญญาณวีดิโอยังมีความแตกต่างกันที่รายละเอียดการสร้างภาพ  ขนาดของภาพและอัตราการสร้างภาพต่อวินาที 

                มีงานปริมาณมหาศาลในวงการอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องและจำเป็นต้องทำร่วมกันรวมไปถึงการทำความตกลงร่วมกันในเรื่องมาตรฐานที่จะนำมาใช้เพื่อให้บริการ Mobile  TV   และอาจมีความแตกต่างกันในรายละเอียดบ้างขึ้นอยู่กับเทคโนโลยีที่นำมาใช้  แต่อย่างไรก็ดีสิ่งทีนำมาใช้ย่อมมีผลมาจากการเป็นไปตามช่วงอายุขัยของผลิตภัณฑ์และเทคโนโลยีที่นำมาใช้  สิ่งเหล่านี้ย่อมจำเป็นต้องมีผู้เกี่ยวข้องจำนวนมากทำงานร่วมกันตั้งแต่การออกแบบชิ้นส่วนอิเลคทรอนิคส์  โรงงานผลิตเครื่องโทรศัพท์  การพัฒนาซอฟแวร์  สถานีโทรทัศน์และผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์เพื่อเตรียมการเรื่องระบบการส่ง  และยังจำเป็นต้องมีกระบวนการผลิตเนื้อหาที่เหมาะสมกับการรับชมโดยเครื่องโทรศัพท์มือถือโดยเฉพาะ จะเห็นได้ว่าการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในอนาคตย่อมทำให้เครื่องโทรศัพท์มือถือไม่ได้ทำหน้าที่เพียงใช้เพื่อการพูดคุยเพียงเท่านั้น  แต่กลายเป็นอุปกรณ์สื่อผสมที่สามารถรับชมและสร้างเนื้อหาได้  การใช้งานเพื่อความบันเทิง  และการใช้งานเพื่อการทำธุรกิจประกอบอาชีพ  มันยังสามารถเชื่อมต่อกับเครื่องคอมพิวเตอร์ กล้องถ่ายภาพนิ่งและกล้องวีดิโอ  หรือทำหน้าที่เป็นระบบการนำเสนอข้อมูลและสื่อผสมในสำนักงาน

                Mobile TV  จะเปรียบเสมือนยอดของภูเขาน้ำแข็งที่มองเห็นได้เพียงส่วนน้อย  แต่ยังมีส่วนทีมองไม่เห็นโดยอยู่ลึกลงไปข้างใต้อีกมาก  ในกรณีเช่นนี้ก็คือนอกจากผู้ชมจำนวนมหาศาลที่รอชมอยู่แล้ว  ยังมีเรื่องของความเป็นสื่อส่วนตัวเฉพาะบุคคล  การเข้าถึงสื่อได้โดยตรงและสามารถโต้ตอบปฏิสัมพันธ์กันได้      มันยังจะสร้างโอกาสที่กว้างมากขึ้นและเปิดยุคใหม่ให้กับผู้ใช้งาน  ผู้ใช้จะได้สัมผัสกับพลังการสร้างสรรค์ของสื่อผสมที่บรรจุอยู่ภายในเครื่องโทรศัพท์อย่างเต็มประสิทธิภาพ  และโดยที่ตามคุณลักษณะของเนื้อหาที่จำเป็นต้องแตกต่างจากการออกอากาศรายการโทรทัศน์ตามปกติเป็นเงื่อนไขสำคัญสำหรับเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ  ดังนั้นย่อมเปิดโอกาสให้ผู้ทีเกี่ยวข้องกับการผลิตเนื้อหาสื่อมีโอกาสสร้างสรรค์ผลงานและแจกจ่ายไปตามช่องทางแบบใหม่  รวมไปถึงการเปิดโอกาสทางการโฆษณาประชาสัมพันธ์หรือการตลาดแนวใหม่   ในขณะที่กิจการกระจายสัญญาณโทรทัศน์และผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์ก็พยายามมองหาตลาดใหม่ๆที่มีโอกาสเจริญเติบโตได้อีกมาก และนี่ยังเป็นการเปิดโอกาสให้กับโรงงานอุตสาหกรรมการผลิตอุปกรณ์และวงการธุรกิจซอฟแวร์ใหม่ๆที่จะตามมาในอนาคต

เครื่องโทรศัพท์แบบไหนเหมาะสมกับ Mobile  TV

                ระบบการรับสัญญาณโทรทัศน์ด้วยเครื่องโทรศัพท์มือถือที่มีการเปิดให้บริการบ้างแล้วในหลายประเทศที่มีความพร้อม บางประเทศให้บริการผ่านคลื่นแบบภาคพื้นดิน (terrestrial) ส่งไปเข้าเครื่องรับได้โดยตรง  ที่ตัวเครื่องโทรศัพท์แบบนี้จำเป็นต้องมีภาครับสัญญาณติดมากับตัวด้วย  ระบบนี้เรียกว่า DVB-H (digital video  broadcasting – handheld ) ระบบนี้มีให้บริการในประเทศญี่ปุ่นและประเทศเกาหลี

            แต่ในกรณีของการรับชมรายการโทรทัศน์โดยผ่านเครือข่ายแบบ 3G  เป็นอีกรูปแบบหนึ่ง  วิธีการให้บริการแบบนี้เป็นการให้บริการผ่านเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ ( streaming  mobile TV )

Mobile  TV มีความสำคัญจริงหรือ

                อาจจะมีการตั้งคำถามในทำนองที่ว่าใครกันที่จะมาดูรายการทีวีจากจอภาพเล็กๆ ที่เต็มไปด้วยข้อจำกัดสารพัดเช่นนั้น   แต่ในความเป็นจริงแล้วคำตอบที่ได้รับมักเป็นไปทางบวกแทบทั้งสิ้น เหตุผลมีดังต่อไปนี้เช่น  ระบบสามารถเอื้อให้นำไปรับชมที่ไหนก็ได้เท่าที่เครือข่ายมีให้บริการคลอบคลุมไปถึง    และการรับชมก็ไม่จำเป็นต้องมีค่าใช้จ่ายสูง  สังคมในปัจจุบันนี้แทบทุกคนจำเป็นต้องเดินทางกันมากขึ้นและทุกคนมีความต้องการติดตามข่าวสาร  สาระบันเทิง  ดนตรี  กีฬา

          โดยการใช้โทรศัพท์แบบ smartphones นอกจากทำให้การติดต่อกับสังคมรอบตัวทำได้แล้ว  ระบบของ  Mobile TV  ยังเป็นส่วนเติมเต็มคุณสมบัติให้กับมันเพิ่มขึ้นจากของเดิมที่มีอยู่ก่อนแล้วเช่น กล้องถ่ายรูป  MP3  วิทยุ FM  Internet  Gaming …….

                เรากำลังเข้าสู่ยุคใหม่กันอีกครั้งแล้ว